ترجمه و تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون



 
سلول‌های مخروطی در چشم انسان مسئول رنگ‌های مختلفی است که شما مشاهده می کنید. اما در وهله‌ی اول چه چیز باعث به وجود آمدن رنگ‌ها می شود؟ به خواندن این متن ادامه دهید تا به اطلاعات بیشتری در مورد طول موج دست پیدا کنید. طول موج همان چیزی است که باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از رنگ‌های مرئی در جهان می‌گردد.
آیا تا به حال به درون یک منشور نگاه کرده‌اید و طیف پیوسته‌ای از رنگ‌ها را که درست مثل رنگین‌کمانِ آسمان است، مشاهده کرده‌اید؟ آیا تا به حال اندیشیده‌اید که این رنگ‌های متفاوت از کجا آمده‌اند؟ بسیار خوب، این رنگ‌ها را رنگ‌های طیفی (موسوم به طیف مرئی) می‌نامند. این رنگ‌های طیفی جداگانه، که از طریق منشور حاصل می‌شوند و یا در یک رنگین‌کمان دیده می‌شوند توسط نور مرئی تولیده شده‌اند، آن‌ها متشکل از یک طول موج )نور تک رنگ) هستند، که رنگ های طیفی خالص تولید می‌کند. یک طیف رنگی یا نمایش نور یا تشعشع با طول موج از هم جدا می‌شود. نور قابل مشاهده برای انسان تنها بخشی کوچک از طیف الکترو مغناطیسی را تشکیل می‌دهد، طیف الکترو مغناطیسی هم چنین شامل مادون قرمز، ماوراء بنفش و امواج اشعه ایکس است.

طول موج طیف رنگی چیست؟

در روزگاران کهن، تصور می‌شد که رنگ مخلوطی از نور و تاریکی است و منشور، نور را رنگ آمیزی می‌کند. خوش بختانه پس از کشف پدیده‌های الکترو مغناطیسی این نظریه ارتقاء یافته است. تفاوت رنگ‌ها عموما بسته به طول موج نوری است که می‌بینیم. چشم انسان به این دلیل رنگ‌ها را درک می‌کند که طول موج‌های نوری خاصی وجود دارند که شبکیه چشم را تحریک می‌کنند. دلیل اصلی این که ما رنگ‌ها را می‌بینیم همین است. توالی طول امواج از طول موج بلند که رنگ قرمز را به وجود می‌آورد آغاز می‌شود تا طول موج کوتاه که به وجود آورنده‌ی رنگ بنفش است. طول امواج را معمولا با واحد نانو متر بیان می‌کنند محدوده‌ی طول موج مرئی تقریبا از 750 nm(انتهای رنگ قرمز) تا 450 nm (انتهای رنگ بنفش) ادامه دارد. باید توجه داشت که این طیف پیوسته است و این محدوده‌ها به عنوان یک تقریب به کار برده می‌شوند و مرز میان یک رنگ و رنگ بعدی کاملاً مشخص نیست.

مردی که این نظریه را پیش نهاد

گر چه راجر بیکن (Roger Bacon) کسی بود که پیش‌تر طیف مرئی را با آزمایشاتی که با یک لیوان آب انجام داد کشف کرده بود، اما سر ایزاک نیوتن (Sir Isaac Newton)اولین شخصی بود که در مورد طیف نوری توضیحاتی ارائه داد. دو تئوری مطرح او در این زمینه Opticks و نظریه رنگ‌های گوته است. دایره رنگ‌ها در نظریه نیوتن که در کتاب اپتیک (Opticks) مطرح شده است، ارتباط میان رنگ‌ها و نت‌های موسیقی را نشان می‌دهد. رنگ‌های طیفی از قرمز تا بنفش مرتب شده‌اند و توسط نت‌های مقیاس موسیقیایی مرتب شده‌اند. این دایره یک اکتاو کامل را از D تا D پوشش می‌دهد. این نمودار کمک بزرگی به درک اصول اولیه‌ی این نظریه می‌کند. از یک سر طیف که رنگ قرمز است به انتهای دیگر آن که بنفش است، می‌رسد و این مفهوم را منعکس می‌کند که زمانی که نور‌های بنفش و قرمز با هم مخلوط می‌شوند، رنگ ارغوانی غیر طیفی دیده می‌شود. ایزاک نیوتن طیف رنگی را به هفت رنگ متفاوت تقسیم کرد: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش؛ این رنگ‌ها معروف به (VIBGYOR)هستند. به همین دلیل، طول امواج هر یک از این رنگ‌ها متفاوت است. طول موج‌های کوتاه‌تر از نور مرئی را در محدوده‌ی فرا‌بنفش (رنگ بنفش) جای می‌دهند؛ در حالی که طول‌ موج‌های بلند‌تر در محدوده مادون قرمز (رنگ قرمز) قرار داده می‌شوند. برای چشم انسان دیدن هیچ کدام از این محدوده‌ها امکان پذیر نیست.